7 gier planszowych z Portugalią w tle

Grudzień to czas, w którym poszukujemy prezentów dla naszych bliskich. Jest to również miesiąc, w którym w okolicach Porto odbywa się konwencja gier planszowych InvictaCon. W ostatnich dniach miałam okazję zagrać w kilka bardzo ciekawych planszówek, które swoją tematyką nawiązują do Portugalii lub powstały w tym kraju. W dzisiejszym artykule postanowiłam przedstawić Wam 7 gier planszowych z Portugalią w tle, które mogą okazać się wspaniałym prezentem dla miłośników tego kraju.

• Azul
• Porto
• Douro 1872
• Águeda: City of Umbrellas
• Miasto Szpiegów Estoril 1942
• Caravelas II
• Lusitânia XXI

Azul

Moją listę planszówek z Portugalią w tle otwiera chyba najbardziej znana gra z całej listy, czyli Azul. Wystarczy, że spojrzymy na pudełko tej gry, a od razu nasze myśli wędrują w stronę Portugalii. Widzimy bowiem piękne płytki azulejos. Jednak mimo swojej tematyki, która nieodłącznie kojarzy nam się z Portugalią, to gra nie pochodzi z tego kraju. Stworzył ją w 2017 roku Niemiec Michael Kiesling. Jest to gra, w której udział może jednocześnie wziąć 5 graczy, ale sprawdzi się także w rozgrywce między dwoma osobami.

W Polsce głównym dystrybutorem Azul jest firma Rebel. Oto jak jest opisana na ich stronie internetowej:

Azulejos – oryginalnie były to biało-niebieskie płytki ceramiczne, sprowadzone do Europy przez Maurów. Sławę i popularność w Portugalii zdobyły po wizycie króla Manuela I w południowej Hiszpanii. Król zafascynował się oszałamiającym pięknem mauretańskich dekoracji pałacu w Alhambrze i pod ich wrażeniem zlecił natychmiast przyozdobienie swojego pałacu w Portugalii podobnymi płytkami. 

W grze Azul wraz z przyjaciółmi wcielacie się w artystów, którzy na zlecenie króla układają przepiękne, misterne mozaiki na ścianach pałacu w Évorze. Każde z Was będzie tworzyło swój własny fragment układanki przy użyciu elementów dostępnych u wspólnych dostawców. Zwycięży osoba, której uda się jak najefektywniej zapełnić dostępną przestrzeń. W tym celu musicie nie tylko strategicznie dobierać kafelki, ale też trafnie planować kolejne ruchy.

Gra kończy się po zakończeniu fazy układania mozaik, w której któryś z uczestników ukończył poziomy rząd 5 płytek na swojej ścianie.

W Azul musimy wykazać się strategicznym myśleniem oraz analizą sytuacji. Podejmując decyzję o zabraniu kafelków od dostawców, nie tylko zwracamy uwagę na naszą ścianę, ale również na ścianę przeciwnika. Jeśli uda nam się wypełnić wzór odpowiednimi płytkami otrzymamy bonusowe punkty, które na koniec rozgrywki mogą zadecydować o zwycięstwie.

Cena rynkowa Azul w Polsce wynosi 230 zł.

Porto

Choć gier planszowych z nazwą miast w tytule na rynku jest sporo, to uważam, że Porto wyróżnia się na ich tle piękną oprawą graficzną. Główna plansza gry mogłaby bez problemu zawisnąć na ścianie jako ozdobny plakat przedstawiający Porto. Za ilustracje oddające ducha tego miasta na północy odpowiada Luis Levy Lima. Samą planszówkę Porto w 2019 roku stworzył studiujący niegdyś w mieście architekt Orlando Sá. Wydało ją portugalskie wydawnictwo Mebo Games.

Celem rozgrywki, w której może wziąć udział maksymalnie czwórka graczy, jest budowa kamienic w dzielnicy Ribeira. Kto odwiedził Porto, ten wie, iż Ribeira słynie z kolorowych kamienic, z których balkonów zwisa suszące się pranie. Sama dzielnica wchodzi w skład centrum historycznego Porto, które od 1996 roku znajduje się na liście UNESCO. Do naszej dyspozycji mamy kilka kolorów fasad: zielone, fioletowe, niebieskie, czerwone oraz żółte. Każdy z graczy otrzyma po trzy kontrakty prywatne na budowę kamienic. Jeśli uda nam się zrealizować któryś (albo wszystkie) z nich, otrzymamy dodatkowe punkty na koniec rozgrywki. Nie jest to jednak łatwe zadanie, gdyż prywatnych celów jest wiele, a liczba kamienic do zbudowania jest ograniczona. Punkty za nie otrzymamy jedynie po wypełnieniu umowy w całości, czyli po oddaniu kamienicy zwieńczonej dachem.

Oprócz tego w grze dostępne są również kontrakty publiczne. Tych w czasie rozgrywki będzie całkiem sporo, gdyż nie są aż tak trudne do wykonania, jak te prywatne. Ich pokaźna kolekcja w naszym stosie także może zapewnić nam zwycięstwo pod koniec rozgrywki.

Tak jak w przypadku Azul w Porto także musimy wykazać się strategicznym myśleniem i szybkimi decyzjami dotyczącymi doboru kart budowniczych z puli. To one pozwolą nam na dokładanie kolejnych pięter w naszych kamienicach. Standardowa rozgrywka trwa około 45 minut. Nie jest potrzebna znajomość języka portugalskiego do gry. Jej cena rynkowa wynosi 25 euro.

Douro 1872

Kolejną propozycją planszówek dla miłośników Portugalii jest Douro 1872. Nazwa odnosi się do najsłynniejszego regionu winiarskiego w Portugalii, czyli Doliny Douro. A dlaczego akurat rok 1872? Cóż, w tym czasie w dolinie postrach oraz zniszczenie wśród winnic sieje filoksera, czyli malutka mszyca zabijająca winorośle. Autorem gry jest pochodzący z Setúbalu Ricardo Jorge Gomes. Zadedykował ją nawet swojej mamie, która lubi wino porto. Karty, którymi posługujemy się w rozgrywce zaprojektował Olivier Fagnère. Grę natomiast w 2018 roku wydało portugalskie wydawnictwo Pythagoras.

Gra jest przeznaczona dla minimalnie 3, a maksymalnie 5 graczy. Wcielamy się w postacie handlujące winem w Dolinie Douro. Spoglądając na karty, mogę się domyślić, iż jesteśmy właścicielami winnic, które leżą w dolinie, jednak zabrakło moim zdaniem wymyślenia i podania ich imion. Każdej z postaci odpowiada jednak jeden kolor, który będzie nam przyporządkowany do końca gry.

Do doliny przybywają po nasze wino tradycyjne łodzie rabelos, które przewożą je do Vila Nova de Gaia. Naszym celem jest sprzedanie jak największej ilości beczek porto, które jeszcze znajduje się w naszych winiarniach. Aby to zrobić, będziemy musieli pokonać niektóre przeszkody, na przykład mgłę. A za nią czeka już na nas 6 specjalnych kart, które mogą nam dać punkty, albo je zabrać.

Gra jest stosunkowo prosta. Kiedy kupiłam ją, nie zwróciłam uwagi, iż potrzeba minimum trzech graczy do rozgrywki. Jednak autor przewidział wariant dwuosobowy: musimy kontrolować trzecią postać, która staje się graczem widmo. W tym wypadku autor podaje imię gracza, będzie nim owiany legendą dawny król portugalski Dom Sebastião. Ma tym samym również szansę na wygranie rozgrywki. Podobnie jak Porto, nie jest potrzebna znajomość języka portugalskiego, aby móc w nią zagrać. Co prawda zasady gry w instrukcji według mnie nie są jasno wyjaśnione, ale bez problemu znajdziemy w Internecie filmy objaśniające reguły.

Cena rynkowa Douro 1872 wynosi 10 euro. 

Águeda: City of Umbrellas

Grę planszową Águeda: City of Umbrellas odkryłam podczas tegorocznej edycji InvictaCon. Znajdowała się w katalogu ludoteki, więc postanowiłam, iż wypróbuję ją przed końcem wydarzenia. Jak się okazało, jeszcze nie znajduje się w regularnej sprzedaży, bowiem oficjalnie zostanie wprowadzona na rynek w 2024 roku. Miałam więc niesamowitą przyjemność przetestowania jej przed oficjalną premierą. Tak jak to miało miejsce w przypadku gry planszowej Azul, tak i tu nie została stworzona przez Portugalczyków. Kolejne portugalskie miasto posłużyło za inspirację do stworzenia zupełnie nowej planszówki. Jej autorami są Dustin Dobson i Milan Zivkovic, za oprawę graficzną natomiast odpowiada Mihajlo Dimitrievski. Grę wyda wydawnictwo 25th century Games.  

Agueda City of Umbrellas to planszówka, w którą możemy grać solo lub w towarzystwie 4 innych osób. Naszym celem będzie umieszczenie kolorowych parasolek nad ulicami w miasteczku Águeda i odkrycie muralu, który znajduje się przy przypisanej nam ulicy. Od 2006 roku w miasteczku Águeda położonym w dystrykcie Aveiro, około 80 kilometrów od Porto, organizowany jest festiwal Agit Águeda. Podczas edycji w 2012 ulicę Rua Luís de Camões przystrojono kolorowymi parasolkami. Był to projekt Umbrella Sky, który tak się wszystkim spodobał, iż od tamtej pory znajdziemy kolorowe parasolki w lecie co roku przy różnych ulicach w mieście Águeda.

W grze będziemy pobierać kolorowe parasolki z głównej puli. Niektóre z nich trafią do nas bez żadnej zapłaty, za inne do banku będziemy musieli oddać jedną monetę. Jeszcze inne zasilą nasze konto o dodatkowe pieniądze. Same detale na monetach użytych w grze są ciekawe. Znajdziemy na nich parasole oraz koguty z Barcelos, czyli nieodłączny symbol Portugalii. Wygrywa osoba, która po ułożeniu parasolek nad swoją ulicą zdobędzie największą liczbę punktów. Na punktację mają również wpływ trzy karty z celami, które weryfikujemy po zakończonej grze.

Mnie Águeda: City of Umbrellas przypadła do gustu i czekam, aż zostanie wydana.

city of umbrellas” width=”585″ height=”700″>

Miasto Szpiegów Estoril 1942

Drugą grą planszową, którą wydano w Polsce, jest Miasto Szpiegów Estoril 1942. Wcielamy się w niej w tytułowych szpiegów, którzy przebywają na terenie miasteczka Estoril w okolicach Lizbony i zbierają ważne informacje dla swoich wywiadów. Zaprojektował ją Gil d’Orey, a za ilustracje odpowiada Mihajlo Dimitrievski. W Polsce wydało ją wydawnictwo Rebel. Oto co przeczytamy na temat tej planszówki na stronie polskiego wydawcy: 

Estoril to małe miasteczko w Portugalii nieopodal Lizbony. Otaczają je piękne plaże, pogoda zawsze dopisuje, a ludzie mogą bawić się w kasynach i gościć w luksusowych hotelach. Z tego właśnie powodu w czasach drugiej wojny światowej mieścina ta przyciągała całe tłumy intrygujących person: królów, książąt, dyplomatów i wysoko postawionych polityków. Wszystkie te osobistości miały ze sobą coś wspólnego. W tych niespokojnych czasach parały się szpiegostwem. Tak samo zresztą jak wszyscy mieszkańcy miasteczka…Podczas gry zadaniem graczy jest stworzenie najbardziej efektywnej siatki szpiegowskiej. Wszyscy rozpoczynają rozgrywkę z zestawem 6 kart postaci, które będą posyłać w różne historyczne miejsca, aby wykonywały zadania polegające na pozyskiwaniu nowych szpiegów, zdobywaniu punktów zwycięstwa oraz wypełnianiu misji.

W tej grze podobają mi się postacie szpiegów, które znajdują się w naszej siatce. Są to osoby pochodzące z różnych państw. Choć nie jest powiedziane wprost, kim są nasi szpiedzy, to w niektórych przypadkach możemy się domyślić po ich wyglądzie. Mamy tu nawiązanie na przykład do Amalii Rodrigues czy Salazara. Myślę, że ta planszówka może być idealnym prezentem dla miłośników historii oraz Portugalii.

Podstawowa wersja Miasto Szpiegów Estoril 1942 pozwala na grę 4 graczom. Kilka lat temu wydano dodatek Podwójny Agent, który wprowadzał dodatkowego piątego gracza do gry. W Portugalii można kupić edycję Estoril 1942 Super Box, która posiada dwa rozszerzenia oraz dodatkowe karty. Jej cena rynkowa u portugalskiego wydawcy Mebo Games to 35 euro.  W Polsce za podstawową wersję zapłacimy około 140 zł.  

Caravelas II

Kolejną planszówką dla miłośników historii, ale także geografii, żeglarstwa i oczywiście Portugalii, jest Caravelas. Wydano ją po raz pierwszy w 2010 roku i okazała się dużym sukcesem. Z tego powodu wznowiono jej nakład ponownie w 2013 roku, tym razem jednak w wersji ulepszonej oraz poprawionej pod nazwą Caravelas II. Jej autorem jest Gil d’Orey, a za oprawę graficzną odpowiada André Fernandes Trindade. W Portugalii wydało ją wydawnictwo Mebo Games. Miałam okazję w nią zagrać, dzięki uprzejmości Ani z Portugalskich Opowieści. Zgodziła się na rozegranie wspólnej partii tej planszówki.

Nazwa gry, czyli Caravelas, odnosi się do portugalskich żaglowców, których używano od XV wieku podczas dłuższych podróży morskich. Na język polski można przetłumaczyć tytuł tej plaszówki jako Karawele. Jest to rozgrywka dla maksymalnie 4 graczy.

W grze planszowej Caravelas II udajemy się w podróż śladami portugalskich żeglarzy, którzy uczestniczyli w odkryciach geograficznych w XV oraz XVI wieku. Musimy dowieźć do Lizbony przyprawy i surowce z Azji, Afryki czy Ameryki Południowej. Za każdym razem, kiedy udajemy się na wschodnią półkulę, musimy przepłynąć obok Przylądka Dobrej Nadziei, czyli Cabo da Boa Esperança. Tam niestety czeka na nas duże zagrożenie, które ówcześni okrzyknęli mianem potwora Adamastora. Sieje on ogromny postrach wśród żeglarzy i może wywrócić naszą karawelę, która chce powrócić bezpiecznie do Lizbony.

Po raz kolejny czeka nas wybranie odpowiedniej strategii, abyśmy mogli zdobyć jak największą liczbę punktów, która zagwarantuje nam zwycięstwo. Możemy do tego użyć kart z bonusem za odwiedzone przez nas miasta lub jak największą ilość surowców przywiezionych do Portugalii.   

Cena rynkowa Caravelas II rynkowa wynosi 25 euro.

Lusitânia XXI

Ostatnią propozycją dla miłośników Portugalii jest gra karciana Lusitânia XXI. Gra przenosi nas do starożytności, kiedy tereny obecnej Portugalii wchodziły w skład Cesartswa Rzymskiego. Była to najodleglejsza na zachód prowincja Lusitânia. Tematyka ta posłużyła
João Quintela Martins za inspirację do stworzenia gry planszowej, którą w 2022 roku wydało portugalskie wydawnictwo Pythagoras. Oprawę graficzną, podobnie jak w przypadku gry Douro 1872, stworzył Olivier Fagnère.

To również gra, którą odkryłam podczas tegorocznej edycji InvictaCon. Jej zasady okazały się w miarę proste i szybko można było rozpocząć rozgrywkę. Moim zdaniem jej ogromną zaletą jest to, że rozgrywka w przypadku dwóch osób jest bardzo szybka i trwa około 20 minut. Istnieje możliwość gry do czterech osób.

Naszym zadaniem będzie z rozkazu Juliusza Cezara zbudowanie armii, która uda się do Luzytanii, aby stłumić bunt. Wśród nich znajdą się zarówno legioniści, których reprezentuje jeden z czterech kolorów (zielony, żółty, czerwony i niebieski), jak i najemnicy. Będziemy musieli także zgromadzić odpowiednią broń, tarcze oraz konie. Zwycięzcą rozgrywki okaże się osoba, która jako pierwsza zdobędzie 20 punktów. 

Mam nadzieję, że tym artykułem zachęciłam Was do sięgnięcia po gry planszowe z motywem Portugalii w tle. To tylko niektóre z planszówek, które są dostępne na rynku. Jeśli zainteresował Cię ten artykuł to koniecznie zajrzyj do wpisu o płytkach azulejos zdobiących ściany atrium dworca kolejowego São Bento.

Źródła:

Público (2017), Oliveira S.A., Porto também é um jogo de tabuleiro onde podes construir casas na Ribeira, https://www.publico.pt/2019/09/27/p3/noticia/porto-tambem-jogo-tabuleiro-onde-podes-construir-casas-na-ribeira-1888017

Rebel https://www.rebel.pl/

Mebo Games, https://mebo.pt/

Pythagoras, https://pythagoras.pt/pt/