Ciastko z Porto: Delícia do Porto

Luty zdecydowanie kojarzy nam się z miesiącem zakochanych. W poprzednim artykule opisywałam serce z Viany, które stanowi jeden z tradycyjnych portugalskich symboli. Dziś postanowiłam zaprezentować Wam nowe ciastko z Porto – Delícia do Porto. W 2019 roku oficjalnie uznano je za wyrób cukierniczy reprezentujący miasto Porto.

Brak oficjalnego ciastka reprezentującego miasto
Konkurs na ciastko z Porto
Jak wygląda ciastko Delícia do Porto?
Gdzie kupić nowe ciastko z Porto?

Brak oficjalnego ciastka reprezentującego miasto

Kiedy zapytamy przeciętnego mieszkańca Porto, o to jakie ciastko reprezentuje miasto, nie uzyskamy najpewniej klarownej odpowiedzi. W przypadku Cidade Invicta odpowiedź na to pytanie nie jest tak jednoznaczna, jak to ma miejsce w Santo Tirso, Aveiro czy w Viana de Castelo. W pierwszym wspomnianym miasteczku zdecydowanie rządzi jesuíta, w drugim ovos moles, a w trzecim oprócz słynnych pączków z cukierni Natário możemy spróbować sidónios.

Niektórzy uważają, że w przypadku Porto ciastkiem reprezentującym miasto jest eklerka (éclair) wytwarzana w Leitaria Quinta do Paço. Różni się ona od pozostałych eklerek sprzedawanych w cukierniach w mieście tym, że krem wypełniający rozpływające się w ustach ciasto, nie jest jajeczny. Jak sama nazwa miejsca wskazuje leitaria to „mleczarnia”, więc w tym flagowym wyrobie możemy spodziewać się kremu na bazie mleka bądź śmietanki. Eklerki z Leitaria Quinta do Paço przypominają polskie ciastka o tej samej nazwie, właśnie za sprawą śmietankowego kremu.

Jednak przez lata cukiernie w Porto obfitowały w wyroby wywodzące się z tzw. doçaria conventual, czyli w słodycze wytwarzane w klasztorach. Najsłynniejszym klasztorem w mieście był Convento de São Bento de Avé Maria, który zburzono, aby wybudować dworzec kolejowy São Bento. Benedyktynki sprzedawały ciastka przygotowywane w klasztorze, które nosiły nazwę trouxas de ovos. Były to małe roladki z zapiekanych żółtek z cukrem w specjalnej polewie. Do diecezji Porto należało administracyjnie wiele klasztorów w dystrykcie jak np. Convento de Clarissas w Vila do Conde, Convento de Santa Clara w Amarante. Dlatego też słodycze w nich wytwarzane sprzedawano w mieście.

Konkurs na ciastko z Porto

W 2019 roku pod patronatem Urzędu Miasta w Porto zorganizowano konkurs na stworzenie oryginalnego ciastka, które miało zagościć na stałe w karty miejskich cukierni. Celem konkursu było znalezienie ciastka, które nawiązywałoby do wartości etnograficznych, historycznych lub społecznych w Porto. Samo ciastko nie mogło zawierać w swoim składzie olejów spożywczych, margaryny czy syropu glukozowego. Jego maksymalna waga miała wynosić 100 g. Oprócz tego musiało nadawać się do spożycia przez minimum 3 dni. W tym celu, do udziału w konkursie zaproszono cukierników, szefów kuchni, a także członków stowarzyszeń gastronomicznych z regionu.

Konkurs na wybór ciastka o nazwie Delícia do Porto odbył się na przestrzeni kwietnia i czerwca 2019 roku. Do wielkiego finału konkursu zakwalifikowało się czterech uczestników. Byli nimi Rui Pereira z Forninho da Granja z Maia, Joana Sousa z The Pastry Lab z Porto, szef Sandro Silva z Natas D’Ouro z Vila Nova de Gaia oraz cukierniczka z Porto Gabriela Ribeiro. Zmagania uczestników oceniało Jury w składzie: szef Ljubomir Stanisic, szef Hélio Loureiro, Ana Soeiro i Luís Maia z Qualifica/oriGIn Portugal, Jorge Braga z AIPAN (Associação dos Industriais de Panificação, Pastelaria e Similares do Norte), dyrektor Escola Superior de Hotelaria e Turismo Flávio Ferreira, oraz bractwa Confraria das Tripas, Confraria dos Sabores Poveiros, Confraria dos Velhotes i Real Confraria Gastronómica das Cebolas.

Na wybór ciastka miała również wpływ publiczność, która mogła skosztować propozycji kandydatów w różnych punktach w mieście. Następnie można było oddawać głosy w specjalnie do tego stworzonej aplikacji na smartfony. Mimo że główną wagę głosów stanowił wybór Jury, to opinia publiczności dawała 30% końcowego rezultatu. Nagrodę w wysokości 10 tysięcy euro zdobyła cukierniczka Gabriela Ribeiro.

Jak wygląda ciastko Delícia do Porto?

Gabriela Ribeiro stworzyła ciastko w kształcie serca. Uznała, iż w ten sposób nawiąże do serca króla D. Pedro IV, spoczywającego wedle jego ostatniej woli w kościele Santa Maria da Lapa. Król w czasie wojny domowej prowadzonej ze swoim bratem D. Miguelem przebywał w Porto, a mieszkańcy miasta poparli go w walce o tron dla córki D. Marii II. W ramach podziękowania, na łożu śmierci w 1834 roku, zapisał w testamencie prośbę o złożeniu jego serca w Porto. Więcej o tej historii możecie przeczytać w moim artykule na temat historii miłosnych, które rozegrały się w mieście. Bazę ciastka w kształcie serca wykonano z chleba (miękiszu) oraz migdałów.

Ciastko Delícia do Porto wykonano ze składników, które powszechnie wykorzystywały benedyktynki we wspomnianym już klasztorze São Bento de Avé Maria w Porto. Były wśród nich mąka kukurydziana, chleb oraz trouxas de ovos, czyli pieczone żółtka z cukrem. Gabriela Ribeiro zdecydowała się na dodanie do całości jeszcze jednego składnika: fasoli. W swojej pracy cukierniczka często wykorzystuje inspiracje z doçaria conventual, czyli słodyczy wytwarzanych dawniej w murach klasztorów. Wszystkie składniki użyte przy produkcji ciastka połączył ze sobą słodki i aromatyczny sos na bazie cytryny, cynamonu, cukru oraz wina porto.

Całość zwieńcza także kolejny symbol związany z miastem: łodzie barcos Rabelos. To nieodłączny element krajobrazu miasta, a szczególnie okolic rzeki Douro. Do lat sześćdziesiątych zwożono nimi do Vila Nova de Gaia wino Porto, które powstaje w Dolinie Douro. Cukierniczka zdecydowała się na odlew łodzi z gorzkiej czekolady. Tym sposobem powstało bardzo emblematyczne oraz warte spróbowania ciastko Delicia do Porto.

Gdzie kupić nowe ciastko z Porto?

Jednym z miejsc w mieście, w którym możemy spróbować nagrodzonego ciastka jest stoisko Sweet Taste w hali targowej Mercado do Bolhão w Porto. Według zasad konkursu cukierniczka zrzekła się praw autorskich do ciastka, w związku z czym może być ono powszechnie dostępne w innych cukierniach, hotelach oraz miejscach aktywności turystycznej. Jako jedno z nich wskazywane są piwnice wina porto w Vila Nova de Gaia.

Póki co, nie widziałam ciastka Delícia do Porto w sprzedaży w innych cukierniach. Jeśli kiedyś uda mi się je zobaczyć, na pewno zaktualizuję ten artykuł.

Mercado do Bolhão

Rua Formosa 322, Porto

Godziny otwarcia:

pon-pt: 8:00h – 20:00h

sb: 8:00h -18:00h

O ciastku Delicia do Porto wspominam także w artykule mojego autorstwa „Porto na widelcu”, który możecie znaleźć w trzecim numerze kwartalnika Trybuszon. Jest on dostępny w Empiku oraz dobrych sklepach winiarskich. Aby zobaczyć pełną listę miejsc gdzie znajdziesz kwartalnik, kliknij tutaj.