Jeziora Sabor: region idealny na wypoczynek w ciszy

Czy marzą Wam się wakacje w gaju oliwnym? Chcielibyście naładować baterie w miejscu, w którym obudzi Was świergot ptaków, a nie odgłos samochodów czy pociągów? Znalazłam taką perełkę w północnej Portugalii w dystrykcie Bragança. Odwiedziłam powiat Alfândega da Fé, w którym znajdują się Jeziora Sabor.

Jak dotrzeć do Alfândega da Fé?
Silosy przerobione na apartamenty
Rzeka Sabor i budowa kompleksu zapór wodnych
Niebieska kraina Jezior Sabor
Miradouros przy jeziorach Sabor, których nie można przegapić
- Miradouro do Vale Sabor
- Miradouro da Cabreira
Fotogeniczne niebo do astrofotografii w rejonie jezior Sabor

Jak dotrzeć do Alfândega da Fé?

Z Porto do Alfândega da Fé dotrzemy najszybciej samochodem. Polecam wybrać płatną autostradę A4, a następnie bezpłatny odcinek IC5. Po pokonaniu 190km dojedziemy do miasteczka docelowego. Droga nie powinna nam zająć więcej niż 2h10min.

Jeżeli jednak nie posiadamy samochodu, a chcielibyśmy pozwiedzać te rejony, to po kilku przesiadkach dojedziemy do tego regionu środkami transportu publicznego. Z Porto z przystanku Campo 24 de Agosto odjeżdża autobus przewoźnika Rede Expressos w kierunku Bragança. Należy zakupić bilet do Mirandela i w tym miasteczku przesiąść się na linię C_4000 obsługiwaną przez przewoźnika Rodonorte. Drugi autobus dowiezie nas do centrum Alfândega da Fé. W tym przypadku droga zajmie nam sporo czasu, warto także zwrócić uwagę na godziny odjazdów autobusu z Mirandela do Alfândega da Fé. Według informacji podanych na stronie autobus kursuje jedynie dwa razy dziennie (11:30 i 16:15). Możemy zawsze w takiej sytuacji rozważyć dołączenie zwiedzania miasteczka Mirandela do naszego planu podróży.

Dla podróżujących samochodem polecam wybrać się na panoramiczną trasę wzdłuż Jezior Sabor. Wystarczy śledzić brązowe drogowskazy Circuito Panorâmico dos Lagos do Sabor.

Silosy przerobione na apartamenty

Na pobyt w regionie Alfândega da Fé wybrałam miejsce, które od jakiegoś czasu znajdowało się na mojej liście do odwiedzenia. Mowa o Quinta da Bela Vista Silo Housing. W czasie pandemii przygotowywałam w pracy projekt dotyczący zakwaterowania w Dolinie Douro oraz okolicach. Przeglądając tereny leżące w dystrykcie Bragança pojawiła się oferta ze zdjęciem tego obiektu, które od razu przykuło moją uwagę.

Gospodarzami Silo Housing jest małżeństwo João oraz Virginia. Wpadli oni na pomysł, aby przerobić dawne silosy, które służyły do przechowywania zboża, na eleganckie apartamenty z pięknym widokiem. Dwa silosy, które znajdują się na terenie posiadłości, dysponują eleganckimi i dobrze wyposażonymi apartamentami. W sumie do wynajęcia znajdziemy 4 pokoje. Okna oraz balkony każdego z apartamentów wychodzą na gaj oliwny położony na terenie posiadłości.

Oprócz tego do dyspozycji gości będzie basen biologiczny. Pierwszy raz spotkałam się w Portugalii z podobnym pojęciem. Od razu zaznaczę, że pewnie nie każdemu przypadnie on do gustu. Mnie natomiast pomysł spodobał się od razu i bardzo chciałam w nim popływać.

Na czym polega idea biologicznego basenu? Otóż do utrzymania czystości w basenie nie używa się środków chemicznych, a roślin rosnących w basenie. Pływając w nim, możemy obserwować pięknie kwitnące nenufary. Miałam wrażenie, że pływałam w jeziorze lub rzece. Co jakiś czas jaskółki ostro pikowały swój lot, aby napić się wody z basenu. Widziałam także masę ważek, które podlatywały do roślin i mogłam im się przyjrzeć z bliska, nie wychodząc z wody. Mnie takie obcowanie z naturą przypadło bardzo do gustu i było nowym doświadczeniem.

Mogłam także do woli pobawić się z psami i kotami gospodarzy. Miałam poczucie, że było to miejsce przyjazne każdemu i czułam się przez dwa dni jak u siebie w domu.

Rzeka Sabor i budowa kompleksu zapór wodnych

Region Alfândega da Fé zalicza się do terra quente transmontana, czyli gorących terenów Trás-os-Montes. Jedną z głównych rzek, przepływających przez okolicę, jest rzeka Sabor. Ma ona swój początek w hiszpańskiej prowincji Zamora, w górach Sierra de la Gamoneda, leżących tuż przy granicy z Portugalią. Przedłużeniem hiszpańskiego pasma są portugalskie góry Montesinho. Na ich terenie utworzono Parque Natural de Montesinho, który serdecznie polecam odwiedzić miłośnikom przyrody.

Rzeka Sabor przepływa przez dystrykt Bragança i po pokonaniu blisko 120 km uchodzi do rzeki Douro. Do niedawna uznawano ją za najbardziej dziką oraz nietkniętą działaniami człowieka rzekę na Półwyspie Iberyjskim. Niestety w 2008 roku podjęto decyzję o budowie zapory wodnej w jej dolnym odcinku. Przetarg wygrała firma EDP. Od decyzji o budowie zapory próbowano się odwołać do Komisji Europejskiej, jednak argumenty ekologów odparto. Za budową przemawiało bowiem wyższe dobro kraju. Kompleks zapór wodnych na rzece Sabor miał być niezwykle istotnym dla strategii portugalskiego rządu dotyczącej źródeł energii odnawialnych.

W 2014 roku do użytku oddano dwie zapory wodne w dolnej części rzeki Sabor. Pierwsza z nich – Barragem do Baixo Sabor, o wysokości 123 metrów – znajduje się 12 km od ujścia rzeki Sabor. Drugą, niższą zaporę Barragem do Feiticieiro (40m) wzniesiono 3km od ujścia rzeki.

Zobacz koniecznie moje wideo z pobytu w tym regionie

Niebieska kraina Jezior Sabor

Utworzone w wyniku zapełnienia zapory wodą jeziora zalały dziewicze tereny zaliczane do programu Natura 2000. Wycięto blisko 300 tysięcy drzew, wśród których znalazły się między innymi dęby korkowe, dęby ostrolistne, jałowce czy jesiony. Tereny zalane wodą, na których utworzono sztuczne jeziora zwane obecnie Lagos do Sabor odpowiada 1/3 powierzchni Lizbony.

Aby zmniejszyć negatywne skutki budowy zapór, zdecydowano podjąć szereg działań na rzecz środowiska oraz zwierząt. Utworzono między innymi 3 miejsca, w których dokarmiane są ptaki padlinożerne, zbudowano dodatkowe mury dla gadów oraz sadzawki dla płazów. Wprowadzono zakaz polowań na blisko 5 800ha terenów w okolicach jezior oraz chronionymi gatunkami obsadzono 300ha ziem w tym regionie.

Co roku 3% dochodu z elektrowni wodnej Baixo Sabor trafia na specjalny fundusz rekompensaty dla środowiska. Była to pierwsza tego typu inicjatywa w przypadku portugalskich zapór wodnych. Fundusz, o którym mowa, jest wykorzystywany nie tylko na inicjatywy mające na celu ochronę środowiska w regionie. Kieruje nim komisja podporządkowana decyzjom lokalnych włodarzy. Oni zaś wolą zainwestować dodatkowe pieniądze w projekty, które powinny zostać sfinansowane ze środków każdej z gmin. Według ekologa należącego do Plataforma Sabor Livre z ramienia FAPAS Paulo Santosa włodarze wykorzystali część pieniędzy na poprawę oświetlenia miejskiego czy remont informacji turystycznej. Nie do końca działania te mają na celu zadbanie o środowisko. W tym wypadku odnoszą się one raczej do poprawy jakości życia lokalnych mieszkańców.

Od niedawna kraina niebieskich jezior Sabor przyciąga coraz więcej turystów w ten region. Połączenie zielonych gór i niebieskiej tafli wody jest zdecydowanie fotogeniczne.

Miradouros przy jeziorach Sabor, których nie można przegapić

Udając się do Alfândega da Fé trzeba koniecznie zatrzymać się przy punktach widokowych, z których rozciąga się wspaniała panorama na okolicę. Mnie udało się odwiedzić dwa z nich.

Miradouro do Vale Sabor

Pierwszy ze wspaniałych punktów widokowych w okolicy nazywa się Miradouro do Vale Sabor. Znajduje się w okolicach wioski Estevais, należącej administracyjnie do powiatu Torre de Moncorvo. Do samego punktu widokowego możemy dojechać samochodem, na ostatnim odcinku droga wiedzie ubitą ziemią bez asfaltu. Dla mniej wprawionych w kierowaniu w tego typu warunkach polecam zostawić samochód i resztę trasy pokonać pieszo.

W tym punkcie widokowym znajdziemy specjalną platformę wykonaną z metalowych krat. Do dyspozycji mamy także stoły piknikowe, więc może to być idealne miejsce na piknik na łonie natury.

Z tego miradouro rozciąga się wspaniały, panoramiczny widok na jeziora utworzone na rzece Sabor. Na pewno rzuci nam się w oczy most Ponte da Portela. Dokładniejsi obserwatorzy mogą dostrzec zaporę wodną Barragem do Feiticeiro oraz ujście rzeki Sabor do Douro.

Miradouro do Vale Sabor

Estevais, Torre de Moncorvo

Współrzędne GPS: 41.224057992497904, -7.080126735054717

Miradouro da Cabreira

Drugi punkt widokowy, który odwiedziłam, to Miradouro da Cabreira. Znajduje się w okolicach wioski Cabreira, leżącej w powiecie Alfândega da Fé. Punkt widokowy mieści się tuż przy drodze, nie musimy więc zjeżdżać w żadne inne miejsce. Cała trasa łącząca wioski Cabreira i Picões jest bardzo malownicza, możemy więc zatrzymać się praktycznie w dowolnym miejscu, aby zrobić rewelacyjne ujęcia.

Z tego punktu widokowego rozciąga się panoramiczny widok na jeziora na rzece Sabor oraz na zaporę wodną Barragem do Baixo Sabor. Będzie to także idealne miejsce do obserwacji ptaków drapieżnych, które o odpowiedniej porze dnia latają na tym terenie w poszukiwaniu jedzenia. Odkryłam przypadkiem to miejsce i bardzo przypadło mi do gustu. Serdecznie polecam je Wam do odwiedzenia.

Miradouro da Cabreira

Cabreira, Alfândega da Fé

Współrzędne GPS: 41.25999507779258, -6.961774708715029

Jeśli podobają Wam się takie miejsca w północnej Portugalii, to koniecznie zajrzyjcie do artykułów na temat miradouros w dolinie rzeki Tua.

Fotogeniczne niebo do astrofotografii w rejonie jezior Sabor

W 2021 roku w Portugalii przeprowadzono spis powszechny (port. Census). Według opublikowanych danych region Alfândega da Fé zamieszkują jedynie 4324 osoby. Na liście 308 municípios wchodzących w skład podziału administracyjnego kraju, Alfândega da Fé znalazła się na 274 miejscu pod względem najbardziej zaludnionych miast. Gęstość zaludnienia w tym regionie wynosi jedynie 13,43 os/ km2. Dla porównania gęstość zaludnienia Porto wynosi 5597 os/km2! Stąd jest to miejsce zdecydowanie mniej zaludnione, a co za tym idzie, zanieczyszczenie świetlne jest znikome. Dlatego też będzie to idealna opcja dla miłośników astrofotografii.

Wystarczy, iż niebo będzie bezchmurne oraz trafimy na fazę księżyca inną niż pełnia, a uda nam się zrobić wspaniałe zdjęcia gwieździstego nieba. W moim przypadku wystarczyło zaopatrzyć się w koc, gdyż czerwcowa noc była dość wietrzna. Nie musiałam nawet wychodzić z apartamentu. Zdjęcie, które można zobaczyć poniżej zrobił mój mąż z balkonu naszego silosu.