Santos Populares, czyli obchody dni Św. Antoniego, Jana i Piotra są ważnym elementem kultury portugalskiej. Przygotowania do świętowania trwają kilka tygodni i towarzyszą im niezaprzeczalnie zapachy ziół unoszące się w powietrzu. Każdy słyszał zapewne o manjerico, czyli bazylii o drobnych listkach, ale nie każdy wie, iż również inne rośliny odgrywały w przeszłości ważną rolę w czasie obchodów tych świąt. W tym oraz w kolejnych artykułach opowiem Wam o tradycjach związanych z nocą świętojańską.
Pochodzenie manjerico
Wraz z obchodami nocy świętojańskiej w Porto można również dostrzec, iż na ulicach pojawiają się stragany pełne manjerico, czyli rodzaju bazylii, która jest sprzedawana w glinianych doniczkach. Roślina ta jest powszechnie uprawiana i stosowana zarówno w medycynie jak i w gastronomii w krajach Bliskiego Wschodu. Swoją popularność zdobyła również w Portugalii. Obecnie bardzo często ziarenka manjerico, które później trafi do sprzedaży, pochodzą między innymi z Indii.
Manjerico jest jednym z ziół, które nieodłącznie kojarzą się z obchodami Santos Populares, a to ze względu na fakt, iż bazylia zasadzona pod koniec zimy dojrzewa akurat w czerwcu i może zauroczyć nas nie tylko swoim wyglądem, ale przede wszystkim uwodzącym aromatem.
W filmiku zamieszczonym poniżej możecie zobaczyć jak odbywa się proces od momentu sadzenia manjerico, aż do jego sprzedaży.
Podaruj doniczkę z manjerico bliskiej Ci osobie
Charakterystyczną kopułę roślinki zwieńcza chorągiewka z zabawnym i niejednokrotnie dwuznacznym wierszykiem, która ma za zadanie wywołać uśmiech na ustach osoby obdarowanej doniczką z manjerico.
Tradycyjnie to chłopak lub mężczyzna wręczał manjerico swojej ukochanej, wybierając przy tym chorągiewkę z wierszykiem, w którym pojawiało się albo miłosne wyznanie, albo tekst o zabarwieniu erotycznym, który miał wyrazić jego uczucia do drugiej osoby. Stąd też pojawia nam się motyw manjerico jako symbolu miłości i wielkiego uczucia.
Z czasem jednak znaczenie manjerico zostało rozszerzone i obecnie każdy z nas może obdarować doniczką z bazylią dowolnie wybraną przez siebie osobę. Możemy go wręczyć naszym rodzicom, dziadkom, przyjaciołom a nawet sąsiadom. Również znajdziemy szeroki wybór wierszyków, które pojawiają się na chorągiewkach.
Oto i mój tegoroczny manjerico!
Wąchać czy nie wąchać – oto jest pytanie!
Kto przechodzi obok straganów z manjerico nie jest w stanie oprzeć się, aby nie powąchać tej rośliny. Ale uwaga! Tradycyjnie nie należy robić tego w sposób konwencjonalny, gdyż istnieje przesąd, że po zbliżeniu nosa do rośliny manjerico zwiędnie. Aby tego uniknąć, należy więc poklepać delikatnie dłonią kopułę rośliny, a następnie możemy zbliżyć naszą dłoń do nosa i poczujemy uwodzący nas zapach.
Oczywiście jest to tylko przesąd oraz mit, jednak ja bałabym się bardziej na Waszym miejscu osoby sprzedającej roślinę, która może nam spuścić niezłą burę, jeśli zobaczy, iż wąchamy manjerico w sposób tradycyjny. A ze sprzedawcami w Porto lepiej nie zadzierać.
Jak dbać o naszego manjerico?
Manjerico to dość wrażliwa roślina. Dlatego też, aby zapewnić, iż będzie zdobić nasze mieszkania przez długie tygodnie należy zastosować kilka prostych zasad. Oto one:
- Manjerico kupiony w glinianej doniczce powinien w niej pozostać. Dzięki materiałowi naczynia korzenie rośliny mogą swobodnie oddychać (glina jest materiałem porowatym).
- Doniczka powinna być postawiona na głębokim spodku lub w płaskim pudełku. W ten sposób roślina zawsze będzie miała dostęp do większej ilości wody.
- Nigdy nie należy podlewać manjerico bezpośrednio do doniczki! Wodę należy umieścić w spodku.
- Roślinę należy trzymać w miejscu nasłonecznionym, ale nie w takim, gdzie będzie narażona na ostre popołudniowe słońce.
- W letnie noce można wystawić manjerico na balkon, aby roślina zaczerpnęła wilgoci z powietrza.
- Kiedy zacznie kwitnąć można przyciąć gałązki z kwiatkami, aby zapewnić dłuższe życie manjerico.
Oprócz swojej funkcji dekoracyjnej manjerico sprawdzi się świetnie jako naturalny środek odstraszający insekty oraz możemy go używać jako przyprawy w naszej kuchni. W końcu należy do rodziny bazyliowatych!
Jeśli spodobał Ci się ten artykuł poznaj koniecznie inne tradycje związane z obchodami São João w Porto.
Źródła:
Veloso Tiago, Manjerico, a planta dos Santos Populares, https://revistajardins.pt/manjerico-planta-dos-santos-populares/
Quadras: https://ocatarrodaformiga.blogspot.com/2012/06/quadras-populares-de-sao-joao.html